houtmassiefbouw kent een nieuwe doorstart door profilering en lamellering

houtmassiefbouw

Bouwtechniek, Houtmassiefbouw

Houtmassiefbouw is een bouwwijze die haar oorsprong vindt in koudere, onherbergzame streken. Men maakte gebruik van de enige bouwgrondstof die plaatselijk voorhanden was. In landen zoals Rusland, de Balkanlanden en ook in de Scandinavische landen, werden heel plaatselijk bomen omgehakt, eventueel ietsjes verder op getransporteerd via bergrivieren, ontdaan van schors en zijtakken en gestapeld tot log-cabins. Bij de kolonisatie van Noord Amerika, verspreidden immigranten vanuit Noord Europa deze goedkope bouwwijze over voornamelijk de hele noordelijke hemisfeer.

Logcabins waren een eerste vorm van houtmassiefbouw en de techniek werd steeds verder en verder verfijnd.

MODERNE LOG BOUW

Tegenwoordig bestaan log-woningen uit geprofileerde onderdelen die veel beter in elkaar passen. Hoe winddichter langs buiten en meer tochtvrij en gesloten, hoe meer warm binnen.Tijdens de eerste 4 jaar doet de droging van de stammen het huis zetten. Daarom zijn sommige bouwbedrijven overgeschakeld van green logs, boomstammen die net gekapt zijn en met een hoge relatieve vochtigheidsgraad naar milled logs of vooraf gedroogde stammen hout. Tegenwoordig worden de meeste log-houses gebouwd met reeds gedroogd hout en met vooral een tand en groef profilering. Luchtdichtingsstrips en zwelbanden worden ook gebruikt om een meer luchtdichte, en dus beter geïsoleerde logwoning te realiseren. Ook Thermologs zijn hier een redelijke nieuwe techniek. Hierbij zijn de logs in het midden voorzien van luchtgaten, die de isolatiewaarde van de log zelf verhogen.

CLT CROSS LAMINATED TIMBER

Met de techniek van het lamelleren werden ook minder rustiek uitziende houtstapelwoningen mogelijk. Hout wordt in dikke plakken van een duim dik gezaagd, zodoende gedroogd en dan met een lamelleertechniek tot stabiele blokken gelijmd. Voordeel is vooral dat deze logs door de droging en verlijming geen uitdroging of scheurvorming meer kennen en ze ‘zetten zich’ minder. Technisch is dit absoluut een voordeel, maar er worden natuurlijk wel lijmen gebruikt.

Het standpunt van Ecomat hierin is dat we het verlijmen van houtdelen pas weer ‘verantwoord’ vinden als we panelen maken van kleine secties hout, of hout dat mechanisch niet sterk is. Verder vinden we het een verantwoorde bouwwijze voor stedelijk gebied wegens brandveiligheid en schokbestendigheid, en ook de nood aan beton te verminderen.

Grote prefab elementen uit hout vervoeren lijkt misschien niet de meest ecologische methode, en het transport bestraft in hoge mate de LCA-score van deze bouwwijze. Maar een zelfde realisatie in betonpanelen is natuurlijk veel meer belastend. Voor een klein appartementsgebouw van 9 verdiepingen scheelt dat zo’n 300 ton in CO² uitstoot. Ook een brandbestendigheid is enorm en bovendien kan er sneller gewerkt worden dan met betonnen prefab-panelen.

Buiten het natuurlijke karakter is er 1 eigenschap die alles overstijgt : namelijk de bestendigheid van zulke woningen tegen aardbevingen. Meer en meer wordt dit belangrijk. Misschien niet zo onmiddellijk in ons Vlaanderenland, alhoewel dat kleine schokjes hier ook wel eens voorkomen, maar zeker in minder stabiel gebieden.

HOUTSCHAKELBOUW

Een redelijk nieuwe en unieke variant op de houtstapelbouw is de houtschakelbouw. Ecomat verdeelt het Systimber houtbouwsysteem.

Het is een systeem waarbij men massief samengestelde balken vertikaal over metalen stangen schuift. De houten delen zijn hiervoor voorzien van gaten. 

• Zij worden op de werf op lengte gezaagd en, al of niet in baksteenverband, vormstabiel verbonden met dwars doorlopende stalen assen, samengesteld uit in elkaar geschroefde Systimber®-afstandhouders.
• De gecumuleerde lengte van de Systimber®-afstandhouders houdt de totale lengte van de aldus samengestelde bouwplaten maatstabiel, terwijl iedere balk afzonderlijk, nog vrij kan krimpen en zwellen naargelang de luchtvochtigheid. Deze skeletbouw is bijzonder flexibel.
• Dubbele EPDM dichtingen vangen de spelingen op? Dit houtbouw systeem houdt de verbindingen blijvend water- en luchtdicht.
• Verbindingen en verankeringen worden verdoken gemonteerd. Alle soorten extra isolatie en afwerkingen zijn mogelijk, maar niet onmiddellijk nodig.

WAAR GEBRUIK JE ECOMATERIALEN IN EEN HOUTMASSIEFBOUW?

Meestal is er voor een woning toch bijkomende isolatie nodig. Langs binnen is mogelijk, maar meestal kiest men toch voor een isolatiepakket langs buiten, ook al omwille van stedebouwkundige eisen : houten massiefwoningen dienen in België meestal te worden afgewerkt met een gevelsteen of beplanking/beplating. De isolatie tussen deze afwerking en de massiefbouw kan met kurkisolatieplaten.

Ofwel wordt er een rasterwerk op de buitenmuur gemonteerd met een vulling van hennepwol, houtwol of geblazen cellulose-isolatie. deze wordt verder beschermd met een gevelbeschermplaat zoals Celit3D of Pavatex Isolair. Dan werkt men af met een gevelsteen, een houten of pannen gevelbekleding of zelfs met Fermacell HD powerpanelplaten die men schildert of bepleistert.

Voor in huis biedt Pavatex fantastische vloer isolatiesystemen aan die ook de verdiepingsvloer comfortabel akoestisch scheiden van de rest van de woning. Afwerkvloeren zoals hout, linoleum, kurkparket of massieve vloeren met stampleem, kalk of terracotta passen perfect binnen zulke woningen.

De binnenafwerking van de buitenmuren wordt meestal achterwege gelaten vanwege het esthetische karakter van een woning in hout, maar wens je je badkamer in te richten of wil je eens een andere afwerking op een bepaalde muur : werk dan af met Fermacell gipsvezelplaten . Gebruik Acoustix of Pavacoustic voor een akoestische isolerende wand-of plafondplaat.

Luchtdichting langs de buitenzijde rond het massieve hout en daarbuiten isoleren. Tot passiefhuisnorm en verder perfect mogelijk met onze Pro Clima  luchtdichtingssystemen. Bij Cross Laminated Timber woningen zijn er minder bijkomend luchtdichtingsmaterialen nodig aangezien deze panelen op zich al voldoende luchtdicht zijn.

http://www.youtube.com/watch?v=iv2irHC1haA&feature=player_embedded

De andere ontwikkeling binnen de ‘klassieke’ houtmassiefbouwwijze gaat in de richting van een ontkoppeling tussen binnen-en buitenwand : een tweeschalige opbouw waartussen bijvoorbeeld cellulose-isolatie of houtvlokken worden ingeblazen. Door de hygroscopische werking van het binnenblad en de wol, is het perfect mogelijk de luchtdichting aan de buitenzijde te organiseren. Meestal wordt dan verder afgewerkt met de typische gevelsteen of met beplanking.

VOORDELEN VAN MODERNE HOUTMASSIEFBOUW

• hout als kern is natuurlijk ademend en vochtregulerend
• de massieve kern geeft reeds veel meer inertie aan de woning dan een houtskeletstructuur
• weinig afwerking nodig aan de binnenzijde : meestal is de dragende constructie esthetisch genoeg verantwoord
• door zijn uitstekende verhouding massa / kubiek volume is een houtmassiefbouw sterk brandremmend
• makkelijke en snelle montage op de werf mits goede voorbereiding in atelier of schaverij
• kernmaterialen vergen amper onderhoud of toevoegingen en vormen ook in afbraakfase voor weinig ecologische impact
• de doorgedreven prefab massief is in ons klimaat een enorme troef
• nadelen :
• minder makkelijk zelf te doen : de meeste HMB of CLT woningen zijn dan ook prefab
• wijzigingen in technische voorzieningen maar ook in kamerverdeling zijn moeilijker acheraf in te brengen
• in Vlaanderen wordt het uitzicht langs buiten meestal volledig veranderd door de verplichte bouwkundige voorschriften en aangepast naar traditionelere afwerkingen
• gevelpleistersystemen zijn iets complexer, maar niet onmogelijk

Tweeten