PUR en PIR zijn geen ecologische of circulaire isolatiematerialen

PUR/PIR

PUR

Polyurethaanschuim (PUR) wordt gemaakt door twee vloeibare componenten, een polyol en een isocyanaat, met elkaar te mengen. 

1. Polyolproductie: de basiscomponent, de polyol, wordt gemaakt door een reactie tussen een alcohol (meestal een meerwaardige alcohol zoals glycol) en een poly-isocyanaat. Dit levert een polyol op, een essentieel onderdeel van het schuim.

2. Isocyanaatproductie: het tweede component, het isocyanaat, wordt gemaakt door de reactie van een di-isocyanaat met een kleine hoeveelheid polyol. Deze reactie resulteert in een component dat isocyanaatgroepen bevat.

3. Reactie tot schuim: bij de productie van PUR-schuim worden de polyol en het isocyanaat in een speciale spuitmond gemengd. Hierbij komen reactieve isocyanaatgroepen in contact met de hydroxylgroepen van de polyol, waardoor een exotherme (warmteproducerende) reactie plaatsvindt. Hierdoor ontstaat schuim.

4. Expansie en uitharding: het mengsel van polyol en isocyanaat expandeert snel nadat het is gemengd. Dit komt door de vorming van koolstofdioxidegas als bijproduct van de reactie. Tijdens dit proces schuimt het materiaal op en vult het de beoogde ruimte.

5. Uitharding en snijden: na het uitzetten, begint het schuim te uitharden. Dit kan enige tijd duren, afhankelijk van het specifieke type PUR en de omgevingscondities. Het uiteindelijke materiaal kan dan worden gesneden en gevormd zoals nodig.

Er zijn verschillende soorten PUR-schuim, waaronder flexibel schuim (gebruikt in meubels en kussens) en star schuim (gebruikt voor isolatie). Het verschil zit hem in de samenstelling van de polyol en het isocyanaat.

Polyurethaanschuim (PUR) is een veelgebruikt isolatiemateriaal met verschillende eigenschappen en mogelijke gevaren:

Eigenschappen van PUR:

1. Hoge isolatiewaarde: PUR heeft een uitstekende thermische isolatiewaarde, wat betekent dat het zeer efficiënt is in het vasthouden van warmte.

2. Goede hechting: het hecht goed aan verschillende oppervlakken, waardoor het kan worden gebruikt om holle ruimtes op te vullen.

3. Lichtgewicht: PUR is relatief licht in vergelijking met sommige andere isolatiematerialen.

4. Vochtbestendig: het neemt geen vocht op en behoudt zijn isolerende eigenschappen zelfs wanneer het nat wordt.

5. Flexibel: het kan worden gesneden en gevormd om in verschillende ruimtes te passen.

Gevaren van PUR:

1. Brandbaarheid: PUR is brandbaar en kan in geval van brand giftige rookgassen produceren.

2. Uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS): tijdens de uitharding kunnen bepaalde typen PUR schadelijke VOS uitstoten. Goede ventilatie tijdens de installatie is belangrijk.

3. Potentiële huidirritatie: nnvoldoende bescherming tijdens het werken met nat PUR-schuim kan huidirritatie veroorzaken.

4. Mogelijke gezondheidsproblemen: langdurige blootstelling aan PUR-dampen kan ademhalingsproblemen veroorzaken. Dit geldt vooral voor installateurs.

5. Milieu-impact: de productie van PUR kan milieueffecten hebben, met name de grondstoffenwinning en het gebruik van chemicaliën.

6. Moeilijk te recyclen: sommige vormen van PUR kunnen moeilijk te recyclen zijn.

7. Impact op herbruikbaatheid aansluitende materialen: zijdelingse materialen kunnen op dit moment nier gerecupereerd of gereproduceerd worden als ze vervuiold zijn met aangehechte PUR schuimen.

Het is belangrijk om bij het gebruik van PUR de veiligheidsinstructies van de fabrikant op te volgen en indien nodig beschermende kleding en ademhalingsbescherming te dragen. Daarnaast is het aan te raden om goed te ventileren tijdens het aanbrengen van het materiaal.

 

PIR

Polyisocyanuraatschuim (PIR) wordt geproduceerd door een vergelijkbaar proces als polyurethaanschuim (PUR), maar met enkele verschillen in de gebruikte grondstoffen en de chemische reacties die plaatsvinden. PIR is een sterker isolerende versie van PUR.

PIR behoort niet tot de groep van ecologisch duurzame isolatiematerialen.

Productieproces van PIR:

1. Polyolproductie:

   • Net als bij PUR wordt een polyol geproduceerd door de reactie tussen een alcohol en een poly-isocyanaat. Deze polyol vormt de basiscomponent voor PIR-schuim.

2. Isocyanaatproductie:

   • Het isocyanaat voor PIR wordt gemaakt door de reactie van een di-isocyanaat met een kleine hoeveelheid polyol. Dit resulteert in een component dat isocyanaatgroepen bevat.

3. Reactie tot schuim:

   • Bij de productie van PIR-schuim worden de polyol en het isocyanaat gemengd. Net als bij PUR vindt er een reactie plaats tussen de isocyanaatgroepen en de hydroxylgroepen van de polyol, waarbij schuim ontstaat.

4. Expansie en uitharding:

   • Het mengsel expandeert snel vanwege de vorming van koolstofdioxidegas, vergelijkbaar met het proces bij PUR. Hierdoor schuimt het materiaal op en vult het de beoogde ruimte.

5. Uitharding en snijden:

   • Na het uitzetten begint het schuim te uitharden. Het kan enige tijd duren voordat het volledig is uitgehard. Daarna kan het materiaal worden gesneden en gevormd.

Eigenschappen van PIR:

1. Hoge thermische isolatiewaarde: PIR heeft een uitstekende thermische isolatiewaarde, vergelijkbaar met die van PUR.

2. Hoge brandwerendheid: PIR is relatief brandbestendig, vooral in vergelijking met andere isolatiematerialen.

3. Hoge druksterkte en dimensionale stabiliteit: PIR-schuim is steviger en behoudt zijn vorm beter dan bijvoorbeeld EPS (geëxpandeerd polystyreen).

4. Lichtgewicht: PIR is lichter dan veel andere isolatiematerialen.

5. Goede vochtbestendigheid: Het neemt weinig vocht op en behoudt zijn isolerende eigenschappen ook wanneer het nat wordt.

Mogelijke gevaren en overwegingen:

1. Brandgedrag: Hoewel PIR beter bestand is tegen brand dan sommige andere isolatiematerialen, kan het nog steeds ontbranden en schadelijke rookgassen produceren.

2. Uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS): Tijdens de productie en installatie van PIR-schuim kunnen bepaalde typen schuim schadelijke VOS uitstoten.

3. Veiligheid bij installatie: Bij de installatie van PIR-schuim is het belangrijk om de veiligheidsinstructies van de fabrikant op te volgen en indien nodig beschermende kleding en ademhalingsbescherming te dragen.

Het is altijd raadzaam om bij het gebruik van isolatiematerialen de aanbevelingen en veiligheidsinstructies van de fabrikant te volgen.